Một số hộ nông dân ở khu vực vùng bãi ven sông Lạch Tray, Văn Úc ở thôn Quán Trang, xã An Trường luôn băn khoăn, lo lắng vì nước sông dâng cao gây sạt lở, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất...
Thấp thỏm nỗi lo mùa nước nổi
Ở vùng bãi ven sông Quán Trang, xã An Trường là khu vực ngã 3 của 2 con sông Lạch Tray và Văn Úc. Theo nhiều người dân địa phương, vài chục năm trước, con sông hiền hòa tạo nên vùng bãi bồi trù phú ven sông. Vì vậy, nhiều bà con nông dân ở trong các thôn, làng của xã Bát Trang (cũ) nay là xã An Trường hăng hái thực hiện cuộc vận động của địa phương di dân ra khu vực này sinh sống và phát triển kinh tế. Cùng với đó, vùng bãi ven sông có địa thế đẹp, một số bà con thuyền chài ở các xã Hà Đông, Thanh Hà, Hà Nam... phía bên kia sông hằng ngày đi đánh bắt cá trên sông, tối về neo đậu tại khu vực này nghỉ qua đêm. Lâu dần, để ổn định cuộc sống, họ mua lại vùng vùng đất bãi ven sông để xây dựng nhà cửa sinh sống ổn định đến nay...
Trưởng thôn Quán Trang Bùi Đức Diên chia sẻ; ở vùng đất bãi này, những năm trước, bà con nông dân làm kinh tế rất hiệu quả...Đất đai màu mỡ, được phù sa ven sông bồi đắp nên cây ăn quả nào cũng sinh trưởng, phát triển tốt; đặc biệt là cây vải sớm luôn có chất lượng hơn hẳn nên bán khá được giá. Nhiều người dân có điều kiện kinh tế khá khi mỗi vụ thu hoạch có thể thu vài trăm triệu đồng từ cây vải sớm…
Tuy nhiên, 5 năm gần đây, tại khu vực này, bà con địa phương luôn thấp thỏm nỗi lo nước sông dâng cao làm sạt lở sâu vào khu vực bà con sinh sống, gây ngập lụt các vùng trồng cây ăn quả trù phú. Chị Vũ Thị Xinh, hộ làm vườn tại khu vực này kể, trước đây khu vực bà con sinh sống và cách sông một vùng bãi bồi, nhưng giờ thì nước sông đã làm sạt lở hết vùng bãi đó, thậm chí con đường bao quanh vùng sản xuất cũng bị nước cuốn trôi đến 3 lần. Người dân phải đóng góp kinh phí, bỏ quỹ đất vườn của gia đình để làm mới lại con đường thuận tiện đi lại. Nông dân cũng lo lắng vì sạt lở ngày càng sâu vào trong vùng sản xuất, làm hư hỏng cây cối hoa màu. Từ năm 2024 đến nay, một số vườn cây ăn quả không được thu hoạch...
Với các hộ dân thuyền chài sinh sống sát mép sông đến thời điểm đầu tháng 10-2025, nước sông còn làm sạt lở hết khu vực nhà ở. Bà Nguyễn Thị Hòa ở xã Hà Nam, hộ dân thuyền chài sinh sống ở khu vực này 40 năm qua kể, khu vực sát mép sông có 8 hộ trong diện di dân vùng sạt lở của thành phố. Nhưng những năm qua, cuộc sống khó khăn các hộ chưa có điều kiện di chuyển nên sinh sống tạm nơi đây. Nhưng đến thời điểm này, sạt lở nghiêm trọng nên chúng tôi phải di chuyển hết đi lánh tạm theo chỉ đạo của chính quyền địa phương. Bà Hòa thông tin, nhà ở của 8 hộ đều bị sạt lở gây sập mái, có nhà còn bị nước sông san phẳng cả khu vực bếp và sân...Đặc biệt, những ngày gần đây, nước sông dâng cao do ảnh hưởng của mấy cơn bão liên tiếp nên khu vực này rất nguy hiểm, đến đầu tháng 10-2025 không có hộ dân nào còn mạo hiểm sinh sống tại đây.
Chung tay bảo vệ người dân khỏi nguy hiểm
Xác định khu vực vùng bãi ven sông là địa bàn trọng yếu nguy hiểm bởi tình trạng sạt lở và nước sông dâng cao vào mùa mưa bão nên chính quyền địa phương dành sự quan tâm đặc biệt. Trưởng thôn Quán Trang Bùi Đức Diên chia sẻ: làm trường thôn nhiều năm qua, lúc nào tôi cũng thường trực nỗi lo mất an toàn cho người dân khu vực này. Mỗi khi xuất hiện mưa, bão, chỉ lo nguy hiểm đến tính mạng của người dân khu vực này. Vì vậy, bất kể thời điểm đêm tối, cứ mỗi khi có bất thường về thời tiết, trưởng thôn cùng lãnh đạo địa phương thường xuyên phải kiểm tra, hướng dẫn các hộ dân khu vực này vào nơi tránh trú an toàn...
Liên tiếp cơn bão số 9, 10, 11, các hộ dân sản xuất nông nghiệp ở vùng bãi ven sông được chính quyền địa phương vận động di chuyển vào ở tạm nhà người thân phía trong làng. Đặc biệt, đối với 8 hộ bị sạt lở mép sông, ngay từ đầu tháng 10-2025, chính quyền địa phương đã chuẩn bị khu vực trường tiểu học Bát Trang cơ sở 2 hiện không sử dụng đến để bà con di chuyển đồ đạc đến sinh sống tại đây cho đến khi họ ổn định được nhà ở tại khu vực tái định cư. Chị Lê Thị Huyền ở xã Hà Nam, hộ dân có nhà ở ven sông ở xã An Trường bị sạt lở bộc bạch. Từ khi di chuyển về Trường tiểu học Bát Trang, hằng ngày chúng tôi vẫn ra khu vực bến sông chèo thuyền đi đánh bắt, tối về ở tạm trong trường Tiểu học cuộc sống yên ổn hơn, bớt lo hơn mỗi khi mưa bão...
Theo Phó chủ tịch UBND xã An Trường Trần Văn Nhân, việc bảo đảm an sinh cho những người dân ở khu vực vùng bãi ven sông, đặc biệt là các hộ trong vùng sạt lở luôn được chính quyền địa phương quan tâm, chú trọng. Trước tình trạng 8 hộ dân sát mép sông bị sạt lở nghiêm trọng, địa phương đề nghị thành phố hỗ trợ theo đề án di dân tại các vùng sạt lở. Cùng với đó, chính quyền địa phương đã khảo sát, bố trí quỹ đất tái định cư cho các hộ trên với diện tích hơn 1 ha trên địa bàn dân cư của thôn. Từ năm 2024 đến nay, các cơ quan chức năng của huyện An Lão cũ tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực tái định cư bằng nguồn vốn đầu tư công. Đến thời điểm này, khu vực tái định cư đã đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, 8 hộ trong diện di dân được giao diện tích đất ở tại khu vực này...
Mặc dù đã được giao đất, nhưng theo phản ánh của 8 hộ sinh sống sát mép sông, hiện nay đều có hoàn cảnh khó khăn, chủ yếu là hộ dân thuyền chài nên chưa có đủ điều kiện kinh tế để xây nhà. Vì vậy, trước mắt, để bảo đảm an toàn cho các hộ dân, chính quyền địa phương tạm bố trí chỗ ở tại Trường Tiểu học Bát Trang cơ sở 2 để các hộ ở tạm cho đến khi có điều kiện xây nhà...
Với sự quan tâm, hỗ trợ đó, người dân ở vùng bãi ven sông và các hộ dân trong vùng sạt lở nghiêm trọng yên tâm sinh sống; không còn nỗi lo mỗi khi mưa bão và mực nước sông dâng cao...